Proactieve dienstverlening, zo doen ze dat in Gent

Mede om sociale problematiek in de stad aan te pakken, heeft de gemeente Gent proactieve dienstverlening tot een speerpunt gemaakt. Via gerichte gegevensuitwisseling en automatisering krijgen inwoners zoveel mogelijk automatisch toegekend waar zij recht op hebben.

Resultaten tot nu toe

Dit heeft geresulteerd in een verviervoudiging van het aantal rechthebbenden op korting voor school- en kinderopvangtoeslag, een voucher voor gratis huisvuilniszakken en extra geld op de stadspas (de zogenaamde UiT-pas) voor gezinnen met lage inkomens en een automatische en gratis registratie voor mensen met een handicap om de lage emissiezone van de stad in te mogen rijden. Diverse toepassingen zijn nog in ontwikkeling. De Vlamingen zijn begonnen met wat wél kan, om dit vervolgens verder uit te bouwen en uitdagingen die ze onderweg tegenkomen gericht aan te pakken.

Twee producten ingezet

Om dit mogelijk te maken is het nodig de doelgroepen van de regelingen door gegevensuitwisseling in beeld te krijgen. Daarvoor maakt de stad gebruik van twee producten van Agentschap Digitaal Vlaanderen: platform MAGDA, afkorting voor MAximale GegevensDeling tussen Administraties, en Automatisch Advies. Digitaal Vlaanderen werkt als businesspartner voor mede (Vlaamse) overheden aan gebruiksvriendelijke digitale oplossingen.

MAGDA als centraal dataplaform

MAGDA is op Vlaams niveau het centrale dataplatform dat het mogelijk maakt om gegevens uit zogenaamde authentieke bronnen conform AVG-wetgeving beschikbaar te maken voor medeoverheden. Uitwisseling van informatie verloopt zodoende niet tussen de overheidsinstelling en de authentieke bron zelf maar via platform MAGDA. De authentieke bron wordt bevraagd en informatie wordt versleuteld en doorgegeven aan de instelling die daartoe bevoegd is.

Automatisch Advies combineert data

Automatisch Advies is een extra dienst bovenop MAGDA, waarbij data van de afnemer wordt gecombineerd met binnenkomende data uit een authentieke bron, om zo de afnemer real-time van een antwoord te voorzien. Het betekent onder meer dat er sprake is van dataminimalisatie, een van de basisprincipes van de AVG: er wordt enkel aangegeven of iemand wel of niet aan de gestelde criteria voldoet, zonder de precieze gegevens zelf uit te wisselen. Onder andere de regeling met de UiTpas en de onderwijskorting zijn tot stand gekomen via Automatisch Advies van Digitaal Vlaanderen.

Aanpassing wet

Voorheen was het juridisch niet mogelijk om als lokale overheid toegang te krijgen tot fiscale gegevens uit centrale rijksregisters. Daartoe was een aanpassing van de wet noodzakelijk. Dit is begonnen bij de vraag: ‘wie vindt eigenlijk dat we dit ten behoeve van uitvoering van onze lokale regelingen niet zouden mogen?’. Doorzettingsvermogen was nodig om dit te blijven benadrukken. Door gegevensuitwisseling ten behoeve van het algemeen belang in de gemeentelijke regeling op te nemen is dit nu mogelijk gemaakt.

Opt-out nog nooit gebruikt

Daarnaast worden afspraken gemaakt tussen de bronhouder en de afnemer, onder meer over beveiliging en proportionaliteit. Ook wordt, conform de AVG, een opt-out geboden wanneer een inwoner niet wil dat persoonsgegevens worden uitgewisseld. Hier is nog nooit gebruik van gemaakt.

Klein beginnen en vervolgens uitbouwen door te kijken wat wél mogelijk is, aanhoudend zoeken naar (juridische) oplossingen en bijdragen aan oplossing en een heldere visie op proactieve dienstverlening zijn belangrijke componenten van de werkwijze in Gent. Doordat gegevensuitwisseling centraal is geregeld via digitale infrastructuur van Digitaal Vlaanderen wordt het mogelijk de juiste doelgroepen in beeld te krijgen.

Deze casebeschrijving is een resultaat van een werkbezoek aan Gent, een samenwerking van VNG, Haagse Beek en Staat van de Uitvoering. Lees hier de terugblik op het werkbezoek.