Rode draad nieuwe Standen van de Uitvoering

De nieuwe Standen bevestigen met toenemende urgentie het beeld uit de eerste Staat van de Uitvoering. Vooral de complexiteit van wetgeving, stapeling van beleid en instrumenten, niet vroegtijdig genoeg betrokken worden en de moeizame gegevensuitwisseling tussen organisaties worden opnieuw genoemd als belangrijkste knelpunten.

Nieuwe ontwikkelingen

Daarnaast zien we een aantal nieuwe trends terug in de Standen. In dit document zijn de belangrijkste conclusies op een rij gezet. Hieronder volgt een samenvatting daarvan:

• Minder schroom om knelpunten op tafel te leggen
  De uitvoeringsorganisaties lijken zich vrijer te voelen om knelpunten te noemen en knelpunten worden duidelijker verwoord.
• Signaalfunctie versterkt
  Veel uitvoeringsorganisaties zijn bezig om hun signaalfunctie te versterken, zodat de organisatie ook echt leert van de vele klachten, complimenten, meldingen en vragen die de organisatie bereiken.
• In gesprek met departementen, maar nog niet met politiek
  Diverse uitvoeringsorganisaties geven aan dat er gesprekken over de Stand plaatsvinden met het departement. De organisaties betreuren dat het vaak nog niet lukt om in gesprek te komen over de Stand met de politiek.
• Fundamentele oplossing voor gegevensuitwisseling blijft uit
  In de Standen is opnieuw veel aandacht voor de moeizame gegevensuitwisseling tussen uitvoeringsorganisaties. De organisaties zijn vaak afhankelijk van de gegevens van andere organisaties. Dit proberen de organisaties nu vooral op te lossen door ‘ieder voor zich’ convenanten af te sluiten met andere organisaties.
• Complexiteit deels veroorzaakt door EU-beleid
  Uitvoeringsorganisaties geven aan dat de complexiteit en het moeilijk uitvoerbaar beleid deels veroorzaakt wordt door EU-beleid.
• De blik kan nog integraler
  In de standen focussen de uitvoeringsorganisaties op individuele knelpunten. In een enkel geval is er ook organisatie-overstijgende focus op hoe de verschillende knelpunten samenkomen bij de burger.
• Uitvoeringsorganisaties nog te weinig als keten gemanaged
  Opvallend veel problemen openbaren zich bij uitvoeringsorganisaties die aan het eind van een keten zitten.
• Doelgroep met complexe problematiek
  Diverse uitvoeringsorganisaties hebben te maken met een groeiende groep van mensen met geestelijke problemen.

Kortom

Steeds meer organisaties maken met steeds minder schroom hun knelpunten publiek. Dat is een belangrijke constatering en een stap voorwaarts. Positief is ook dat departementen zich bij het formuleren van de knelpunten steeds meer afzijdig lijken te houden maar steeds meer serieuze betrokkenheid tonen bij het oplossen van de knelpunten. Daartegenover staat dat diverse uitvoeringsorganisaties ten aanzien van hun stand nog steeds weinig politieke belangstelling constateren.

Naast de traditionele interactie in de verticale kolom lijkt er ruimte te investeren in de horizontale verbinding en de ketens. Niet alleen bij het formuleren van de knelpunten, maar juist ook bij de aanpak ervan. Een beperkt aantal organisaties ziet en pakt deze ruimte.

Voor succesvolle publieke dienstverlening is het immers cruciaal om de leefwereld van burgers en ondernemers als uitgangspunt te nemen. In het gefragmenteerde Nederlandse overheidslandschap vereist dat een omslag in denken en organiseren die verder gaat dan het beschouwen van knelpunten op organisatieniveau. Nog meer gemeenschappelijk initiatief is vereist. Benieuwd naar de standen van volgend jaar!