Digitaal Vlaanderen en Athumi werken aan digitalisering Vlaamse overheid

Digitaal Vlaanderen: alle kennis in één agentschap

Wat ons opvalt in het Vlaamse verhaal is dat Digitaal Vlaanderen het gevolg is van een fusie van zeven andere agentschappen die in 2015 nog ieder bezig waren met digitalisering binnen hun eigen beleidsterrein. Sinds 2015 zijn zij verenigd in één agentschap: Digitaal Vlaanderen. Dit agentschap is hierdoor betrokken bij alle digitaliseringsvraagstukken die spelen binnen de Vlaamse Overheid. Ook is binnen Digitaal Vlaanderen de ontkoppeling van beleid en uitvoering teruggedraaid. Dat wil zeggen dat de makers van het beleid ook verantwoordelijk zijn voor de uitvoering ervan. Zij zien dus gelijk hoe het beleid dat ze maken in de praktijk landt en uitpakt.

Het agentschap is betrokken bij alle digitaliseringsvraagstukken die spelen binnen de Vlaamse Overheid.

Digitaal Vlaanderen valt in het huidige, maar ook in het vorige kabinet, direct onder de minister-president van Vlaanderen. Dit maakt dat de digitalisering hoog op de (politieke) agenda staat en een belangrijk onderwerp is voor het kabinet.

De organisatie positioneert zichzelf als ‘dé digitale business partner voor overheden’. Met diverse partners brengt Digitaal Vlaanderen de digitalisering steeds een stap verder. Hierbij focust zij zich op producten en platformen binnen thema’s als ‘ICT en beveiliging’, ‘data’ en ‘loket en front office’. De bekendste uitingen hiervan zijn MAGDA en Automatisch Advies -waaronder bijvoorbeeld ook de ‘Kruispuntbank’ valt- en ‘Mijn Burgerprofiel’, wat vergelijkbaar is met het Deense voorbeeld van de overheidswebsite ‘Borger.dk’.

‘Ask only once’

Het product ‘MAGDA en Automatisch Advies’ ken je wellicht al via het bekende voorbeeld van de ‘Kruispuntbank’, de nationale databank waarin alle basisgegevens van ondernemingen en hun vestigingseenheden verzameld zijn. MAGDA staat voor ‘MAximale GegevensDeling tussen Administraties’. Het zorgt ervoor dat de data van burgers makkelijk gedeeld kunnen worden tussen verschillende organisaties.

De data zelf gaat dus niet over en weer tussen organisaties.

Burgers hoeven, volgens het ‘Ask only once’-principe, slechts één keer gegevens aan te leveren, die daarna door verschillende organisaties gebruikt kunnen worden zónder dat de data zelf gedeeld wordt. Er wordt namelijk alleen gecheckt of de burger voldoet aan de verschillende vereisten, via authentieke bronnen. De organisatie die de data opvraagt, ontvangt alleen een lijstje met ‘Ja/Nee’ antwoorden om te controleren of er aan de vereisten wordt voldaan. De data zelf gaat dus niet over en weer tussen organisaties. Door het Automatisch Advies krijgt de ambtenaar op basis van de gegevens een automatisch advies, bijvoorbeeld over het wel of niet toekennen van een subsidie of uitkering.

‘No wrong door’

‘Mijn Burgerprofiel’ werkt als het loketplatform voor burgers. Het is een online loket waar de gebruikers alle info kunnen checken die er over hen bekend is en het kan gebruikt worden voor interactie met de overheid. Zo kun je er afspraken maken of aanvragen doen aan zowel het lokale bestuur als de Vlaamse Overheid. Dit loket volgt het ‘No wrong door-principe’: het maakt voor de burger, ondernemer of vereniging niet uit bij wie je een aanvraag doet, je hebt overal toegang tot dienstverlening. Zo is bijvoorbeeld het opvragen van een geboortecertificaat overal mogelijk. Overigens is er ook een e-loket voor ondernemers en een verenigingsloket; samen vormen zij de drie grote loketten die zijn uitgewerkt in de lokettenstrategie van Digitaal Vlaanderen.

Datanutsbedrijf Athumi

Athumi is hét datanutsbedrijf van Vlaanderen. Het beoogt ‘innovatie te stimuleren in de data-economie’. Immers, meer en betere data, leidt tot een hogere kans op innovatie van bedrijven, waar bedrijf én burger van profiteert.

Vooralsnog is er voor data-deling nog geen uniform ‘stopcontact’, oftewel een standaard, terwijl er een grote behoefte is om data vlot en veilig te laten stromen. Daarbij is er vaak weinig vertrouwen tussen (markt)partijen onderling, omdat het idee heerst dat data delen een competitief voordeel weggeeft. Tot slot vergt soepel data delen vaak ook een hoge investering. Athumi opereert in dit speelveld van verschillende standaarden, weinig onderling vertrouwen en hoge investeringskosten.

Vlaanderen opereert bovendien in de Europese context, waar in tegenstelling tot de VS niet big tech, en in tegenstelling tot China niet de overheid, maar burgers en bedrijven zélf controle hebben op hun data. Elke Vlaming heeft een datakluis.

Nu kunnen burgers zélf toestemming geven om gegevens zoals een diploma te delen; de data zelf blijft in de kluis. 

We kregen te horen over de case van studenten. Voorheen moesten zij bij het solliciteren een pdf aanleveren van hun diploma. Maar een pdf is ook maar ‘digitaal papier’ en dus ook vervalsbaar. Nu kunnen burgers zélf toestemming geven om bepaalde gegevens (zoals een diploma) te delen; de data zelf blijft in de kluis. Het heeft dus raakvlakken met het Nederlandse Diplomaregister, zij het dat je in Vlaanderen de data niet zelf hoeft te downloaden en op hoeft te sturen.

Inspirerende voorbeelden

Dit zijn mooie voorbeelden waar Nederland veel inspiratie uit op kan halen. Het actief delen van data zodat burgers en ondernemers maar één keer hun gegevens moeten aanleveren en de nauwe samenwerking tussen beleid en uitvoering sluiten goed aan bij de oproepen die wij doen als Staat van de Uitvoering. Vlaanderen verkeert zich in misschien wel de meest complexe bestuurlijke en politieke situaties van de wereld, dit maakt ook dat het voor Nederland mogelijk zou moeten zijn om dezelfde principes op landelijk niveau toe te passen. Kortom, er valt nog veel te leren van onze zuiderburen!’

Lees ook: Proactieve dienstverlening, zo doen ze dat in Gent